PPE là gì? Phân loại 11 nhóm PPE trong an toàn lao động

Trong môi trường lao động chứa nhiều rủi ro, từ va chạm cơ học, hóa chất độc hại, đến tiếng ồn hay điện giật, việc trang bị thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE – Personal Protective Equipment) trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nhưng PPE là gì, gồm những gì, sử dụng như thế nào là đúng và chọn PPE ra sao để vừa đảm bảo an toàn, vừa đúng quy định? Bài viết này sẽ giải đáp toàn diện cho bạn, đồng thời liên kết đến dịch vụ thử nghiệm và chứng nhận PPE của Vinacontrol CE.

1. PPE là gì?

PPE (Personal Protective Equipment) là thiết bị, phương tiện hoặc trang phục được thiết kế để bảo vệ người lao động khỏi các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn trong quá trình làm việc. Các nguy cơ này có thể bao gồm:

• Vật rơi, va đập cơ học
• Hóa chất độc hại
• Khói bụi, hạt mịn, khí độc
• Tia bức xạ, tia UV, tiếng ồn lớn
• Nhiệt độ cao hoặc quá lạnh

PPE là viết tắt của từ “Personal Protective Equipment”

PPE là "lớp bảo vệ cuối cùng" sau các biện pháp kỹ thuật và tổ chức, nhưng lại trực tiếp quyết định sự an toàn của người sử dụng.

✍  Xem thêm: Thử nghiệm thiết bị bảo hộ lao động | Quy định mới nhất 2025

2. Phân loại PPE trong an toàn lao động

Thông tư 25/2022/TT-BLĐTBXH quy định PPE gồm 11 nhóm chính. Dưới đây là cách phân loại phổ biến theo vùng cơ thể cần bảo vệ:

2.1 PPE bảo vệ đầu

PPE bảo vệ đầu giúp phòng ngừa các chấn thương do vật rơi, va đập cơ học, tia UV, nhiệt độ cao hoặc thấp, thậm chí là điện giật trong môi trường chuyên biệt.

• Mũ bảo hộ lao động (safety helmet): thường làm bằng nhựa ABS hoặc HDPE, có khả năng chịu lực va đập, bảo vệ vùng sọ khỏi vật rơi hoặc va chạm.
• Nón cách điện, nón chống cháy: sử dụng trong môi trường điện lực hoặc cứu hỏa, đạt các tiêu chuẩn như ANSI Z89.1 hoặc TCVN 6407.

2.2 PPE bảo vệ mắt và mặt

• Kính bảo hộ: có loại chống bụi, chống hóa chất, chống tia UV hoặc tia hàn, thường đạt tiêu chuẩn ANSI Z87 hoặc EN166.
• Mặt nạ che mặt, kính hàn: bảo vệ toàn bộ vùng mặt khỏi tia lửa, bắn tóe kim loại hoặc hóa chất.

2.3 PPE bảo vệ tai

• Nút tai chống ồn: dạng foam hoặc silicone, giảm âm thanh đến 25–35 dB.
• Chụp tai công nghiệp: thích hợp dùng lâu dài, có thể điều chỉnh độ siết, chống ồn hiệu quả trong nhà máy, xưởng cơ khí.

Chụp tai chống ồn được sử dụng trong lao động

2.4 PPE bảo vệ đường hô hấp

• Khẩu trang y tế, N95: lọc bụi, vi khuẩn, mầm bệnh, đạt tiêu chuẩn ASTM hoặc NIOSH.

• Mặt nạ phòng độc: gồm phần mặt nạ và bộ lọc (filter), sử dụng trong môi trường có khí độc, hóa chất hoặc thiếu oxy. Đạt chuẩn EN 140 hoặc TCVN 7614.

2.5 PPE bảo vệ tay

• Găng tay vải: dùng trong môi trường làm việc nhẹ, chống trầy xước.

• Găng cao su: dùng trong môi trường ẩm ướt, hóa chất nhẹ.

• Găng chống cắt: làm từ sợi HPPE hoặc thép không gỉ, dùng trong cơ khí, cắt gọt.

• Găng chịu nhiệt: bảo vệ khỏi nhiệt độ cao lên tới 500–800°C, dùng trong lò luyện, hàn.

2.6 PPE bảo vệ thân thể

• Quần áo bảo hộ phổ thông: Chống bụi, bẩn, dầu mỡ nhẹ. Phổ biến trong xây dựng, công nghiệp nhẹ.
• Quần áo chống hóa chất: Làm từ PVC, neoprene, Tyvek, có khả năng chống thấm, chống acid, kiềm và dung môi.
• Quần áo chống cháy/chịu nhiệt: Sử dụng vật liệu Nomex, PBI hoặc aluminized để chịu lửa, nhiệt độ cao.
• Quần áo chống phóng xạ: Có lớp chì bảo vệ, thường dùng trong ngành y tế, hạt nhân.
• Tạp dề bảo hộ: Chống cắt, chống bắn tóe kim loại, hóa chất. Thường kết hợp với tay áo rời trong ngành hàn, hóa chất.
• Bộ liền quần chống bụi/độc toàn thân: Dùng trong phòng sạch, xử lý hóa chất độc hại, có khóa kéo kín, mũ trùm và đế bao.

Trang thiết bị bảo vệ cá nhân dùng trong công việc hàn

 2.7 PPE bảo vệ chân

• Giày bảo hộ: gồm loại chống dập ngón (có mũi thép), chống đinh, chống trơn trượt.

• Giày, ủng cách điện: dùng trong ngành điện.

2.8 PPE bảo vệ chống ngã cao

• Dây đai an toàn: dạng toàn thân hoặc bán thân, dùng khi làm việc trên cao, đạt chuẩn EN 361 hoặc TCVN 8202.

• Móc khóa bảo hiểm, dây chống rơi: kết hợp với điểm neo cố định để ngăn ngã tự do.

2.9 Bảo vệ chống điện giật, tia phóng xạ

• Găng cách điện, thảm cách điện, áo chống tia phóng xạ.

2.10 Bảo vệ chống đuối nước

• Phao cứu sinh, áo phao chuyên dụng.

2.11 Các phương tiện khác

• Đệm lưng, yếm chì,…

Ngoài ra, có thể phân loại PPE theo:

• Ngành nghề: xây dựng, cơ khí, hóa chất, điện lực, y tế, giao thông vận tải.
• Mức độ bảo vệ: PPE thông thường – PPE chuyên dụng – PPE cấp cứu.
• Tiêu chuẩn kỹ thuật: TCVN, ISO, ANSI, EN,  OSHA (Mỹ).

✍  Xem thêm:  Chứng nhận hợp quy giày bảo hộ lao động | Hồ sơ đơn giản – Thủ tục nhanh gọn

3. Tiêu chí lựa chọn PPE phù hợp

Để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa, PPE cần được lựa chọn kỹ lưỡng dựa trên tính chất công việc, điều kiện môi trường và thể trạng người lao động. Dưới đây là các tiêu chí quan trọng cần lưu ý:

Tiêu chí 1. Đáp ứng với mối nguy trong công việc

Mỗi công việc tiềm ẩn những nguy cơ cụ thể – như điện giật, hóa chất, nhiệt độ cao, bụi mịn, va đập hay tiếng ồn lớn. PPE cần được lựa chọn theo đúng loại rủi ro mà nó có nhiệm vụ bảo vệ, để tránh “dùng sai dẫn đến vô dụng”.

Tiêu chí 2. Đạt chuẩn kỹ thuật và chứng nhận hợp quy

PPE phải được sản xuất theo tiêu chuẩn kỹ thuật như TCVN, ISO, ANSI hoặc EN. Quan trọng hơn, sản phẩm nên có dấu hợp quy (CR) và được kiểm định bởi tổ chức uy tín như Vinacontrol CE – điều này vừa đảm bảo chất lượng, vừa đáp ứng quy định pháp luật.

Tiêu chí 3. Vừa vặn và phù hợp với người dùng

Thiết bị bảo hộ cần đúng size, vừa với cơ thể người lao động, không quá chật gây khó chịu hay quá rộng gây mất an toàn. Một chiếc găng tay rộng quá mức có thể làm rơi dụng cụ, còn mặt nạ lỏng có thể gây lọt khí độc.

Sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân vùa vặn và phù hợp với công việc

Tiêu chí 4. Thoải mái khi sử dụng lâu dài

PPE nên có thiết kế thông minh, nhẹ, thoáng, không gây khó chịu trong quá trình làm việc liên tục nhiều giờ. Cần đặc biệt chú trọng với những người làm việc ở môi trường nóng, ẩm hoặc vận động nhiều.

Tiêu chí 5. Bền bỉ và dễ bảo trì

Nên ưu tiên những sản phẩm có tuổi thọ cao, dễ làm sạch, khử khuẩn và bảo quản. PPE chất lượng kém không chỉ nhanh hỏng mà còn tiềm ẩn rủi ro mất an toàn nghiêm trọng.

Tiêu chí 6. Tương thích với các PPE khác

Trong thực tế, người lao động thường cần kết hợp nhiều loại PPE như kính + mặt nạ + nón bảo hộ. Do đó, các thiết bị cần được thiết kế để tương thích, không cản trở hoặc làm giảm hiệu quả lẫn nhau.

✍  Xem thêm: Thử nghiệm găng tay bảo hộ lao động | Phân loại găng tay 

4. Cách sử dụng và bảo quản PPE đúng và hiệu quả

4.1 Nguyên tắc sử dụng PPE

Việc sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân chỉ phát huy hiệu quả khi người lao động tuân thủ đúng theo 3 nguyên tắc sau:

• Đúng loại: Lựa chọn đúng PPE dựa trên kết quả đánh giá rủi ro tại nơi làm việc. Ví dụ: làm việc với hóa chất cần mặt nạ lọc hơi độc; hàn cần kính bảo hộ chống tia hồ quang.

• Đúng cách: Sử dụng PPE theo đúng hướng dẫn kỹ thuật. Mũ bảo hộ cần điều chỉnh dây quai đúng cách, kính phải ôm khít mắt, mặt nạ phải kín khít toàn bộ vùng mũi - miệng.

• Đúng thời điểm: PPE phải được mang vào trước khi tiếp xúc với yếu tố nguy hiểm và không tháo ra cho đến khi kết thúc công việc hoặc ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Checklist kiểm tra PPE trước khi sử dụng

4.2 Nguyên tắc bảo quản PPE

Theo Điều 7 - Thông tư 25/2022/TT-BLĐTBXH quy định để bảo đảm thiết bị bảo vệ cá nhân luôn sẵn sàng và hiệu quả khi sử dụng, người sử dụng lao động cần thực hiện đúng quy định về bảo quản như sau:

• Bảo quản đúng điều kiện kỹ thuật: PPE phải được đặt tại nơi khô ráo, sạch sẽ, đảm bảo không bị tác động bởi điều kiện môi trường gây hư hỏng.
• Không để lẫn PPE đã qua sử dụng với PPE sạch: Tránh nhiễm bẩn chéo và duy trì khả năng bảo vệ ban đầu.
• Có hướng dẫn sử dụng và bảo quản đi kèm: Ghi rõ cách sử dụng, vệ sinh, thay thế, thời gian sử dụng, lưu ý khi dùng.
• Tổ chức nơi lưu trữ riêng biệt: Có giá, tủ, hoặc khu vực lưu trữ PPE, dễ tiếp cận, có nhãn phân loại rõ ràng.
• Kiểm tra định kỳ: Thực hiện kiểm tra, bảo trì PPE theo kế hoạch hoặc khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Thay thế kịp thời PPE đã hư hỏng, quá hạn: Tuyệt đối không tiếp tục sử dụng nếu PPE không còn đảm bảo an toàn.

✍  Xem thêm: Kiểm định sào cách điện | Thủ tục từ A-Z

5. Giải đáp thắc mắc về PPE – Thiết bị bảo vệ cá nhân

5.1 Thiết bị bảo vệ cá nhân trong lao động có bắt buộc không?

CÓ. Theo Luật ATVSLĐ, doanh nghiệp bắt buộc phải trang bị PPE phù hợp cho người lao động.

5.2 PPE có dùng lại được không?

TUỲ LOẠI. Một số loại như khẩu trang y tế chỉ dùng 1 lần, trong khi mũ bảo hộ hay giày có thể dùng lâu dài nếu bảo quản đúng.

5.3 Bao lâu nên thay PPE?

TUỲ theo loại thiết bị, điều kiện sử dụng và khuyến cáo của nhà sản xuất. Luôn thay mới khi PPE bị hỏng hoặc quá hạn.

5.4 Làm sao để biết PPE có đạt chuẩn?

Kiểm tra tem nhãn chứng nhận hợp quy (CR), mã tiêu chuẩn TCVN/ISO và hồ sơ kỹ thuật từ nhà cung cấp.

5.5 Vinacontrol CE có cung cấp thiết bị PPE không?

Vinacontrol CE không bán PPE mà chuyên về thử nghiệm, đánh giá, chứng nhận hợp quy thiết bị bảo hộ cá nhân theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

PPE là một trong những yếu tố cốt lõi của hệ thống an toàn lao động. Việc hiểu rõ PPE là gì, cách phân loại và tiêu chí lựa chọn sẽ giúp người lao động và doanh nghiệp chủ động phòng ngừa tai nạn. Quan trọng hơn, việc sử dụng PPE đạt chuẩn và chứng nhận hợp quy từ các tổ chức như Vinacontrol CE là bước đi không thể thiếu trong hành trình xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững.

Mọi yêu cầu về dịch vụ thử nghiệm thiết bị bảo hộ lao động, Quý khách hàng vui lòng liên hệ chúng tôi qua Hotline 1800.6083 email vnce@vnce.vn để được hỗ trợ dịch vụ nhanh và tốt nhất!